Skip to main content

Missionary Day inṭan danJanuary 11, 2021 MISSIONARY DAY LO AWM TAN DAN


Rev. Dr. Raltawnga
Chairman
Gospel Centenary 1994

Missionary Day hi Kohhranhoten vawi 31 lai kan lo hmang ta reng mai. Mizoram sawrkârin Chhuṭi ni (holiday) atân min puansak a, kohhranhoten urhsûn tak leh hlim takin kan hmang ṭhîn a. Pathian biak inkhâwm, zaikhâwm leh ruaiṭhehnate neiin kan la hmang thei zêl hi a lâwmawm takzet a ni.

Tûn lai hian Whatsapp lamah mi ṭhenkhatten thil awmzia hrechiang chiah lêm lovin Missionary Day tih hi Baptist Church of Mizoram sawisêlna hmanruaah hmangin thu an vawrh darh deuh niin hriat a ni. He ni hi Baptist Kohhran pual bîk leh Pâwl dangte tâna hmanpui theih loh niin an sawi a. January 11, Missionary Day tia hming thlâktu leh pâwl dangte rawtna ṭâwmpui duh lova, January 11 Chanchin Ṭha lo thlen ni atâna hman tum lui tlat ang te pawhin min sawi niin hriat a ni bawk. Hêng avângte hian Missionary Day tih lo awm ṭan dân te, a hming vuah a nih dân te, kohhranhoten lungrual taka Chanchin Ṭha lo thlen ni lâwm tûra thu an tih tlûk dân leh Mizo Kristiante tân a pawimawhzia te hi han târlan ka tum a ni e.

BCM Thurêl dân: Baptist Church of Mizoram, General Committee meeting No 214, dated March 2, 1987 chuan Mizo ṭawng ziaka min dahsak a, zirna bul min tumsaktu Zosâp hmasa ber Pu Buanga leh Sâp Upaten Aizawl an lo luh ni hi Zofaten an chunga kan lâwmna entîrna leh anmahni hriatreng nân January 11 hi Mizoram pumah sawrkâr chhuṭi-a puang tûrin ngên ila. He hi Assembly thu a nih avângin Assembly-ah thlen ni se, Mizoram Presbyterian kohhran nên ṭang tlânga tih ni se a ti a.

Tichuan, he thu chiah hi BCM Assembly March 4-9,1987-ah chuan sawiho a ni a, a lo luh dân ang chiah hian remtih tlân a ni ta a ni. January 11 hi Aizawl an luh ni anga hriatna a awm a ni mai thei a, engpawh ni se, Mizoram an thlen ni January 11, 1894 hi chhuṭi ni atâna puantîr an tum chu a ni.

January 11, Missionary Day vuah a nih dân: Mizoram sawrkârah chuan Kohhran chuan dîlna chu a theh lût ta ngei a, Mizoram Presbyterian kohhran pawhin dîlna hi an theh lût ngeiin a rinawm. Tichuan, sawrkârin a ngaihtuah a, a lo phalsak ta a ni. Sawrkâr Chanchin bu The Mizoram Gazette, Extra Ordinary published by Authority, Vol XVII Aizawl, Monday 3.10.1988. Asvina 11, SE 1910 Issue No 113 chuan 1989 kuma sawrkâr chhuṭi ni chungchângah hetiangin Notification a siam nghâl a (No. F.23012/3/87-GAD/55 the 3rd October 1988) Mizoram Gazette-a chhuṭi list-ah hetiangin ziak a ni. 
1. New Year’s Festival 2.1.1989 Pâwlkût Thla Monday
2. Missionary Day 11.1.1989 Pâwlkût Thla Wednesday
3. Republic Day 26.1.1989 Pâwlkût Thla Thursday etc

Mizoram Gazette-a hming ziaktu (signatory) hi Pu Lalkhama, Chief Secretary to the Government of Mizoram tih a ni. Tichuan, 1989 January aṭang chuan he ni hi hlim takin vawiin thlengin kohhranhoten kan lo hmang ta zêl a ni.

He Chhuti Ni min pe zêl tûra dîlna: Hetih hun laia Aizawla BCM Associate General Secretary Rev.C.Lawmsanga (L) chuan ama remhriatna leh bengvârnain sawrkâr hnênah lâwm thu sawi pahin 1990-ah pawh he Chhuṭi ni hi Holiday list-ah telh tûrin a lo thlen bawk tih hriat a ni (Letter No AC/3/89/16 dated Aizawl 27.6.1989) A copy pawh a hnuaia mite hnênah hian a pe bawk :-
Pu Liansuama, Minister i/c GAD & SAD Mizoram Aizawl.
Senior Executive Secretary, Mizoram Synod Aizawl leh
General Secretary, Baptist Church of Mizoram, Serkawn.

Missionary Day tih hming hi Kohhran phuah a ni lova, sawrkâr phuah a ni: Kohhran pahnihte khân sawrkâr hnêna January 11, chhuṭi ni-a puang tura kan dîlnaah khân he chhuṭi hming tur hi kan phuah hran lova. Hei hi sawrkâr hotute phuah a ni. Sawrkâr Holiday List kan hmuhah khan hetiang hian a lo chhuak ta a, keini pawhin kan hre lâwk bîk chuang lo. Tichuan kohhran pawhin engmah sawisêlna nei lovin lâwm takin kan hmang ta zêl a, tihdanglamtîr tumna pawh kan nei chuang lo.

Chanchin ṭha lo thlen ni January 11 leh Missionary Day hi thil thuhmun a ni: Mizoram Baptist kohhran leh Mizoram Presbyterian kohhrante chuan January 11, 1894 hi Mizorama Chanchin ṭha lo thlen ni-ah kan pawm ve ve daih tawh a, kan kohhran din ṭan nân pawh kan hmang ve ve a ni. He mi kan pawm avâng hian Chanchin ṭha lo thlen kum 50-na pawh 1944-ah kan lâwm dûn a, kum 100-na pawh 1994 January 11-ah kan lâwm dûn leh bawk. Kohhran pahnhite thinlungah hian January 11 hi Chanchin ṭha lo thlen ni tih hi a ding nghet hle tawh. Sawrkârin he ni Missionary Day tia a rawn puan pawh hian Chanchin ṭha lo thlen ni tih nên thil thuhmun rengah kan ngai a, kan hmang nghâl a ni.

January 11 hi, “Pu Buanga leh Sâp Upa lo thlen ni” chu a ni ngei a, mahse Chanchin ṭha lo thlen ni tih hian kan rilru a luah zâwk mah a ni. Kan sawrkâr hian Chhuṭi min pêk a duh a, Chanchin ṭha rawn thlentute pioneer missionary Pu Buanga leh Sâp Upa lo thlen ni a ni bawk si a, chuvângin a hmingah hian Missionary Day tiin an vuah ta zâwk pawh a ni mai thei. Missionary Day tih hian Chanchin ṭha lo thlen ni hi hliah tûrah pawh kan ngai lova, a hliah ngai pawhin ka ring lo. Kohhranhote chu a hmingah hian kan buai lova, thil inkalh pawh niin kan hre lêm lo. Missionary-te an lo luh ni kha Chanchin ṭha lo luh ni a ni ve nghâl mai a ni. Hmân aṭangin kohhranhote rilruah Missionary Day tih leh Chanchin ṭha lo thlen ni hi thil thuhmun niin kan ngai a, ṭhen hran tumna pawh a awm chuang lo.

Lâwm thu: Mizoram sawrkârin kohhranhote dîlna ngai pawimawh a, Mizorama Pioneeer missionary-ten kan ram leh hnam tâna ro hlu tak mai min hnutchhiah hriat reng nân leh anmahni chunga kan lâwmna entîr nâna vawiin thlenga Chhuṭi min la puansak zêl te hi a lâwmawm a, an chungah hian kohhranhote kan lâwm takzet a, kan la lâwm zêl a ni. Kohhrante ngai pawimawh Ram hruaitute kan nei ṭhîn hi kan vânnei takzet a ni. Hei hi Pathian lâwm zâwng a ni ngeiin a rinawm a, an pêk chhunzawm zêl pawh hi Kohhranhote duh dân leh ṭawngṭaina pawh a ni.

Chanchin ṭha lo thlen ni hi kohhranhoten an lâwm tawh ṭhîn: Sawi tawh angin Chhim leh Hmâr kohhrante chuan January 11, 1894 hi Mizorama Chanchin ṭha thlen ni atân kan pawm thlap a, a lâwmna pawh hetiangin kan lo neiho tawh ṭhîn.

Kum 1944-ah khan Chanchin ṭha Jubilee ropui taka lawm a ni: Rev.Liangkhaia chuan hetiangin a ziak, “Kum 1944 hi Mizorama Chanchin ṭha lo thlen kum 50-na a lo ni a, chuvângin Chanchin ṭha Jubilee kan ti a, a ram pum pui hian mahni hmun ṭheuhvah kan serh a, hemi kum hian kan hlim hle mai. In tinin Jubili thawhlâwm atân Chêng khat ṭheuh thawh tur kan ti a, chumi hmun thuma hmun khat tualchhûng atân kan hmang a, hmun hnih chu hmunpuiah kan theh khâwm a, Chêng 1299/- a tling a. Assembly-in Ramthar thawhlâwmah awm se an ti ta a.

Hemi 1944 kum February thlaah Dâwrpui Biak Inah Jubili Assembly kan nei a, Khasi ram aṭangin Pastor 2 leh phaitual mi pakhatin min hmanpui a...Salvation ho tawtawrâwt nên Dâwrpui Biak In aṭanga Thingpui huan tlâng lungphunna kan han pan dur dur mai chu nuam kan ti teh e ! Kum 50 chhûngin hmâr chanah Kristian 80584 kan ni tiin. Indo lai ni mahse, Jubili lâwm hi an hlim hle a ni (Rev. Liangkhaia, Mizo Chanchin, L.T.L Publications, 2011, p 207).

Mizoram Chhim lamah pawh Baptist Kohhranah ropui taka lawm a ni. Rev.Dr.C.L. Hminga chuan hetiangin a sawi, “Chhim bial kohhran leh Hmâr bial kohhranin Gospel Jubilee inṭâwma an hmang kawp chu thil ropui tak a ni. Zosâp hmasa ber, Pu Buanga leh Sâp Upaten Mizoram an lo luh ni, January 11, 1894 aṭanga kum 50-na chu Mizoram Gospel Jubilee lawmna ni atân ruat a ni. Chhim leh hmârah kohhrante theihtâwpin an inbuatsaih a, ramri bul lawkah Japan râl lian awm mahse, Pathian vênhimna hnuaiah Chanchin ṭha Jubilee an hmang thei a ni.

Kum 1943 bul aṭangin Jubilee ṭan a ni, mi thinlungah a khat a, tîtî tui berah an hmang. Jubilee tihhlawhtlin tum leh goal hre rengin thupui atân ‘Zoram tluanah Krista lo lal rawh se’ tih thlan a ni. Jubilee dâwn zânah tlâng tinah mei dêt a ni. He Jubilee thawhlâwm tlingkhâwm aṭang hian Baptist kohhran chuan Pathian thu zirna, Jubilee Bible School a din ta a ni” tiin. (C.L. Hminga, Mizoram Baptist Kohhran chanchin. Baptist Printing Press, Serkawn, 2003, p 116-119.

January 11, 1994-ah Chanchin ṭha lo thlen kum 100-na (Gospel Centenary) kan lâwm ho leh: Hei pawh hi Baptist Church of Mizoram leh Mizoram Presbyterian kohhrante chuan hlim takin a huhovin ram pum huapin kan lâwm leh a ni. BCM Assembly 1985 rorêlna chuan hetiangin a sawi –
Centenary hman thu: 1994 hi Mizorama Chanchin ṭha a lo thlenna champha vawi 100-na a ni. Mizoram Presbyterian kohhran chuan lawm a tum a, keini pawh lo ngaihtuah ve tûrin min rawn sâwm a. Executive Committee-in a ngaihtuah hnuin Assembly-ah sawiho atân a rawn thlen a ni. Mizoram Presbyterian Kohhranten lawm an tum dân Synod palaite hnên aṭangin kan ngaihthla bawk. Sawiho hnuin he kum 100 tlinna hi lâwm ve ngei ila, a ṭûl apiang General Committee-in lo ngaihtuah rawh se, tih a ni (Zoram Baptist kohhran Assembly Minute, 1985, Assembly Executive Committee thu te, No 8. p 8).

Centenary lawm dân tûrah kohhran pahnihten lungrual takin thil engkim kan ti hova. MPC lamin thupuiah ‘Maichâma mei chu mit tur a ni lo’ tih an nei a, BCM in ‘Isua Krista chu lei leh vân Lalber a ni’ tih kan hmang a. Hmâr lam kohhrante huapin an ni lamin programme an siam a, keini lamin chhim lama kohhrante huapin kan siam bawk a, thute pawh kan insawitîr ve ve a ni. Hetih laia Mizoram Chief Minister Pu Lalthanhawla pawhin hetianga a huhova lâwm tûrin thurâwn ṭha tak min pe a, kan tipuitling ta a, amah pawhin min rawn hmanpui a ni. Tuten emaw ‘BCM-in January 11 hi lawm a nih loh chuan kan inlaichînnain a tuar ang an ti’ tih ang zâwnga thu thehdarh hi thubelhchian dâwl lo leh intihmualpho tumna mai niin a lang.

January 11, 1894 Kohhran din ṭan ni atân pawm a ni: Pu Buanga leh Sâp Upaten Krista Chanchin ṭha hril tûra Mizoram leilung an rawn rah ni (Sairâng an thlen ni) January 11, 1894 hi BCM chuan Gospel Centenary kan lawm hma lawk khan Centenary Committee-in ngun taka a ngaihtuah hnuin BCM din ṭan ni atân a lo pawm tawh a, General Committee-ah pawh sawihona neih a ni. Centenary Committe thurêl kha Assembly-ah pawmpui ngai kher lovin a bawhzui a, tihpuitlin theih kha chu tihpuitling nghâl zêl a ni. Anni pahnih khan Mizorama luh tuma Silchara an awm lai pawhin Mizo ṭawng zir pahin, Mizo ṭhenkhatte Pathian thu an hrilh ṭhîn tih hriat a ni.

Arthington-a mi tirhte ni mahse, BMS-in an sâwm a, Mizorama an lo thawh tawhna (service) zawng zawng an pawmsak vek a, BMS missionary niin 1903-ah Mizoram Chhim lamah an lo lût leh ta a ni. Aizawla kum 4 an awm chhûngin Pathian Biak In an din a, (Oct 6, 1895), Pathian biak inkhâwm an nei ṭan (Oct 16/1895), Pathian thu zirna an nei ṭan nghal bawk (April 21, 1895). Mizo Church Log Book aṭanga a lan dânin (p 32) April 25, 1894-ah Sâp Upa hian Khasi Kristian pakhat Roy Singh, Kristian hnungtawlh ṭhîn, mah se, sual sima kîr leh chu baptisma a chantîr a, Lalpa Zanriah kîlhona an nei. Hetah hian Sahon Roy leh Anglo Khasi pakhat Mr.Dunn an awm a, an vaiin mi panga an ni. Aizawla an awm chhûnga an hnathawhte en hian a ropui hle a, chuvângin Mizoram an thlen ni Kohhran din ṭan nia pawm hi a phu hle a ni. Tûn lai huna kan tih dân nên hi chuan khaikhin vak chi pawh a ni lo. January 11, 1894 hi kan unau Presbyterian Kohhran (PCI) te pawhin kohhran din ṭan niah an lo pawm ve leh ta a ni.

Missionary Day – Mizo zawng zawngte tân a ni: Rev.Dr.Zairema khan Centenary hi Mizote tân a ni tih thupuia hmangin hetiangin a ziak a, January 11, 1994 kha kan rama Chanchin Ṭha hril tûra missionary pahnih Pu Buanga leh Sâp Upaten Mizoram lei an rawn rah hmasak aṭanga kum 100 chiah a ni..... Welsh missionary pakhat chuan Chanchin Ṭha a rawn hril tawh ngei a, mahse a haw leh ta mai a, Pu Buangate lo thlen ni hi kan rama Chanchin ṭha châm reng tûra a lo thlen niah kan ring bawk” tiin a sawi. (Lâwmna Luipui, Gospel Quasqui-Centennial Souvenir 2019), BCM Publication Board, Serkawn p 124).

Kohhranhoten sawrkâra chhuṭi kan dîlna chhan kha Pioneer Missionary-ten Mizo ṭawng hawrawp A,AW,B min siam sak a, keimahni ṭawng ngeiin lehkha kan zirin kan lo ziak thei ta a, Mizo literature lo pianchhuahna bul a lo ni ta a. Hemi bâkah hian Mizo ṭawng Grammar bu leh Dictionary-te pawh min siamsak zêl a, Chanchin Ṭha bu 3 leh Tirhkohte Thiltih pawh Mizo ṭawngin min lehlinsak bawk a. Mizote tân Lehkha zirna Sikul min dinsak leh ta zêl a. Hemi niah hian thil ṭha min rawn thlentute hi kan hriatrengna leh an hnêna lâwm thu kan sawina kan tihlan hi chu an phu ve ngawih ngawih a ni.

Missionary Day hi kohhran mal ta bîk pawh a ni lova, a nih dân tak tûrah chuan Mizo kohhran zawng zawng tân a ni. An thil ṭha rawn tih hi Zofate zawng zawng tân a ni a, a hlu êm êm a, ṭawng dangin min awpbehna mai tur aṭanga chhanchhuahna a ni a, theihnghilh phal chi rual a ni lo. Kawng tinrênga hmasâwnna tur lungphûm min rawn phûmsaktute an ni. Bible pawhin hetiang mi hi hre reng tûr leh an rin dânte zir tûrin min hrilh a nih kha (Heb 13:7). Hêng thil zawng zawng rawn thlentîrtu chu Pathian a ni. Ani chuan mi zawng zawng chhandama awmah leh thutak hriaah a duh a, a thinurna tuar tur ni lovin, a chhandamna hmu turin Zofate hi min lo ruat tawh a ni” (I Tim 2:2; I Thes 5:9). Amah kan fak leh kan chawimawina leh a hnêna lâwm thu kan sawina hun pawimawh tak a ni.

Hawh u, Mizorama kohhran zawng zawngte hian he ni hi hlim takin i lâwm tlâng dial dial ang u. A hming hi kan lawm chhan pawh a ni lova, Mizo hnam pumpui tâna hnam rohlu tak min rawn siamsak hi he ni kan lawm chhan ber chu a ni tih i hre reng ang u. Lalpa chu fakin awm zêl rawh se !

Hmânah khan thim in ni a, tûnah erawh chuan Lalpaah chuan êng in lo nih tâk hi; Lalpa lâwm zâwng engnge ni tih fiahin, êng fate angin awm rawh u (Eph 5:8f)

Comments

Popular posts from this blog

An pa awm loh hlan in - 2

Room chhung ah chuan kan indep ri chu a khat a ni ber a ri thlawrh thlawrh mai a, chutia a thut tlum pup pup lai chuan a in zawk a a tho kang zawk a, a tla fel der, ka bawp inkar ah chuan kak suah hian a mu zangthal tawp a, a chhu chuan min hma chhawn kak suah a, ka kut min phuarna chu kan indep na lamah a lo thawl deuh tawh a, ka phelh a, a chau ngang a niang che peih mang lo chuan a la mu reng a, kei lah chu ka la zo ve der silo, a mah chu ka hnuk hnai a, a chhu chu ka liah sak tan leh a, Mawitei : Duhtawk rih teh, ka zo fel chiah ania, kan tih leh chuan ka che thei tawh lo ang, ka hmuam sak leh zawk dawn che nia. Keimah : Ka la zo ve hleinem, nuam i ti leh dawn lutuk Ka ki tho a, a kut leh a ke chu ka phuar sak ve a, a chhu chu kawm pah chuan ka liah sak tan leh ta a, a tre ruai  a, rei lo te ah chuan a zo leh ta mai a, ka liah fai sak leh vek a, Ka zang chu a chhu zawnah chuan ka tin ren rawn a, ka nawr lut full leh ta pulh mai, ka la dep duh lo a, a hnute ka kha...

Puitling Thawnthu

“i van la har ve” “nia ka lo insu a, enge ni vak2?” ka insuk sa ka pho tur chu ka pawm tun bawk sia..ka thiannu lah chu a lo thinrim hlur tawh a.. “in pa a awm em? ka lo bia” “a zin….darling” “ninawm…zin reng mai…” “enge a??? a hrim hrimin kan pa hi biak rawn tum ziah suh” “ohh dearie, in pa ka be peih hi chu lawm hle rawh… ka then tir lo che hi a vannei” “tul vak2 lo…egeee…sawi teh, puan pho ka duh a nia” “keima personal my dear-a hian in nupa nen 6 miles ah zuk kal ila a tia, zanah.. live music a awm dawn a” “restaurant thar kha maw…” “yes…mhse ngailo mai..in pa a awm si loh chuan” “nia, bakah zanah pedicure tih ka lo tum laklawh toh…in nupa khan mi hmuhah zuk inhmangaih der leh mai mai rawh u” “zothanpar, a tawk…i chawh” “ooppss… chawh chu i khup kha…hahaha” “uiii…a dam thei lo..ka ning…tukinah ka tauh belh lehnghal” BLAH…BLAH…BLAH… ni leng chuan ka buai a, ka thil tih pah chuan ka nun ka chhui kir a, a changin ka thinrim a, a changin ka inkhawngaih a, a chang leh ka nui...

KA U THARPUII NEN KAN IN LU NASA

Ka nu hova awm kan ni a. Unau zinga mi lai niin college ka lut tan ve chiah a. U pahnih mipa ve ve ka nei a, nau pahnih hmeichhia ve ve ka nei bawk a. Ka naute hi ka nu bulah an leh riak ve ve a. Kan in hnuai hi rem vak lovin room te tak che chauh lengin kan siam a. Tah hian keimahin ka riak thin a. Ka u te hi chu khum hrang neiin in chungah an riak thin a.  Ka nu hian thingpui dawr lun zet mai a nei a. Kan hun awl zawng zawngah kan pui thin a. Ka ute pawh an bang chuang lo. Ka naute erawh hi chu kan kar a hlat deuh avangin no seng leh tirhkah bak chu an la thawk vak lo. He tiang a nih avang hian thingpui dawra thawk nula ka nu hian pahnih pathum englai pawhin a nei thin a. Tum khat kan in daih loh deuh tum hian thingtlang lama kan chhungte min pui turin a chah a. A hming chu Tharpuii a ni a. U Tharpui tiin min koh tir a. A ni hi nula sang vak lo, ngo lam deuh hmai bial, sam dar vaw hnap dum hlap mai. Hmaibial hmel chhe lo deuh mai hi a ni a. A lo thlen tirh atangin ka...